Negen jaar na de instorting van het Rana Plaza-gebouw in Dhaka, Bangladesh, ligt de gruwel van het drama nog vers in het geheugen. Bij de ramp kwamen 1134 kledingarbeiders om het leven en raakten er ongeveer 2500 gewond. Achter de tragedie gaat een schokkend gebrek aan verantwoordelijkheid van kledingmerken en -ketens schuil. In België en Europa liggen voorstellen op tafel die net die verantwoordelijkheid in wetten gieten. Maar het proces gaat tergend traag.
Intussen blijven in de toeleveringsketens van massa’s producten die bij ons in de winkels liggen, dagelijks slachtoffers vallen van mensenrechten-, arbeidsnormen- en milieuschendingen. Met de actie roepen ngo’s en vakbonden van de Coalitie Corporate Accountability en consumentenorganisatie Test Aankoop Belgische politici op om snel ambitieuze en bindende wetgeving goed te keuren.
In België heeft het parlement op 22 april 2021 ingestemd met de behandeling van een wetsontwerp. Een jaar later heeft er nog geen stemming plaatsgevonden en is er nog geen wet aangenomen. Op Europees niveau is op 23 februari door de Europese Commissie een voorstel voor een richtlijn ingediend. Dat er nu eindelijk een tekst is, is positief, maar het voorstel bevat ook heel wat lacunes. Té veel om verdere menselijke en milieudrama's in de waardeketens van ondernemingen te voorkomen.
Marc Maes (11.11.11), van de Belgische coalitie Corporate Accountability: "Het Belgische wetsvoorstel is niet perfect, maar het is wel zeer ambitieus. Het bindende karakter en de mogelijkheid van juridische stappen zijn elementen waarover ngo's en vakbonden onverzettelijk zijn en zullen blijven."
Op donderdag 21 april mobiliseert een brede coalitie van ngo’s en vakbonden zich rond een actie: "Rana Plaza Never Again, wij willen een zorgplichtwet voor bedrijven, nu". Met een muurschildering brengen ze de verloren levens in herinnering en de noodzaak om snel te handelen.
Sara Ceustermans, coördinator van de Schone Kleren Campagne, de coalitie die zich inzet voor de rechten van arbeid(st)ers in de mondiale kledingsector: "We staan op een keerpunt, wetteksten kondigen beloftes aan maar de zwakte van het Europese voorstel getuigt al van een intensieve lobby van bedrijven om de zorgplicht te verzwakken. Het is tijd om politiek te handelen, om snel te handelen, om ambitieus te handelen.”
"Elke dag zonder sterke zorgplichtwetgeving lopen werknemers het gevaar dat hun rechten geschonden worden", voegen het ABVV, het ACV en het ACLVB in gemeenschappelijk vakbondsfront daaraan toe. “De Internationale Arbeidsorganisatie schat dat wereldwijd 2,3 miljoen werknemers per jaar bezwijken aan arbeidsongevallen of werkgerelateerde ziektes. Dit zijn 6000 doden per dag. Velen daarvan werken in internationale toeleveringsketens waar zij nauwelijks bescherming genieten. En dan hebben we het nog niet over hongerlonen, schending van de vakbondsvrijheid en andere schendingen van de grondrechten in geglobaliseerde waardeketens. Sterke zorgplichtwetgeving kan een echte doorbraak betekenen in het garanderen van het respect voor de rechten van werknemers.”
Simon November van Test Aankoop tot slot: "Het blijft erg moeilijk, zo niet onmogelijk, om te weten waar en onder welke omstandigheden producten worden gemaakt. Wanneer bedrijven wel informatie openbaar maken, is die vaak onvolledig, bijna ontoegankelijk of terug te vinden in formats die dusdanig verschillen van bedrijf tot bedrijf dat de info voor de consument zeer moeilijk te begrijpen is. Er moet zo snel mogelijk ambitieuze wetgeving komen om bedrijven te dwingen concrete vooruitgang te boeken bij de uitvoering van hun zorgplicht. Consumenten hebben echte garanties nodig.”
De nationale campagne 'MadeWithRespect', wordt gecoördineerd door 11.11.11 en haar Franstalige tegenhanger CNCD-11.11.11. Met deze campagne willen de betrokken organisaties:
- de aandacht vestigen op schendingen van mensenrechten, milieu- en sociale rechten door bedrijven,
- hun voorstellen voor een zorgplichtwet bekend maken,
- beleidsmakers overtuigen om een ambitieuze zorgplichtwet goed te keuren.
Overzicht van de deelnemende organisaties: Zorgplicht | 11.11.11
De Schone Kleren Campagne is een coalitie van vakbonden, NGO's en consumentenorganisaties: WSM, ABVV, ACV, FOS, ACV Puls, BBTK, ACV Metea, ABVV Algemene Centrale, Test Aankoop en De Transformisten. De Schone Kleren Campagne maakt deel uit van het internationale Schone Kleren Campagne-netwerk, dat 17 coalities in Europa en meer dan 200 partners wereldwijd telt. De Schone Kleren Campagne werkt nauw samen met haar Franstalige tegenhanger achACT.
Perscontacten
NL Sara Ceustermans voor de Schone Kleren Campagne, +32494354750, sara.ceustermans@wsm.be
FR Sanna Abdessalem voor achACT asbl, +32483374088, sanna@achact.be
© Foto bovenaan door Stéphanie Vankeer, WSM
