Artikel door RIPESS, partner van WSM - maart 2020:
De COVID-19-pandemie zorgt voor een van de ernstigste en onzekerste crises in de geschiedenis van de mensheid. De globale economische en gezondheidscrisis moeten beantwoord worden met een globalisering van solidariteit. Een sociale en solidaire economie die mensen(rechten) centraal plaatst kan helpen om samenlevingen opnieuw op te bouwen. In dit artikel deelt RIPESS, partner van WSM, haar positionering hierin en wijst men op de noodzaak om een nieuw lokaal en globaal ecosysteem te ontwikkelen.
De COVID-19-pandemie heeft er in de huidige geglobaliseerde wereld toe geleid dat ook afgelegen bevolkingsgroepen gevaar lopen. COVID-19 schuwt geen oorlogsgebieden of vluchtelingenkampen waar mensen in krappe en onhygiënische omstandigheden leven. De pandemie slaat ook toe in overvolle sloppenwijken van megasteden en bij mensen die geen toegang hebben tot stromend water of voedingswinkels. Hier is social distancing zo goed als onmogelijk vol te houden en het tijdelijk onderbreken van het dagelijkse leven is een onbetaalbare luxe.
Klimaatverandering is een andere globale uitdaging die alle landen treft en steeds zwaardere gevolgen kent bij reeds kwetsbare groepen. De globale omgang met klimaatverandering moet snel aangepast worden om huidige en toekomstige generaties, biodiversiteit en ecosystemen veilig te stellen.
Bovendien worden bestaande crises nog erger door een dreigende economische crisis. Het neoliberale streven naar constante groei, het schijnbaar onbeperkt uitputten van middelen, de industrialisering van voedingssystemen en de privatisering van de zorg zijn dieperliggende oorzaken die onderling verweven zijn. Rijkdom stroomt verder naar de allerrijksten en de economische machtsconcentratie van multinationale ondernemingen vermindert in de meeste landen de middelen voor openbare gezondheidsdiensten. De rol van de overheid om fundamentele mensenrechten zoals gezondheidszorg en voedsel te waarborgen wordt door de jaren heen steeds minder volbracht.
In vele landen stellen politieke leiders dat de COVID-19-pandemie slechts een tijdelijke situatie is, en dat het leven terug ‘normaal’ wordt zodra er een vaccin ontwikkeld is. Velen zijn het er over eens dat een terugkeer naar die ‘normale situatie’ met onrechtvaardigheden en groeiende sociale en economische ongelijkheden geen optie mag zijn. Het is tijd om samen een nieuwe norm op te bouwen waarin iedereen een leven kan leiden gevestigd op sociale rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid.
Hoe we een alternatief ontwikkelingsmodel kunnen uitbouwen dat gericht is op de behoeften van alle mensen en de bescherming van de planeet is de uitdaging waar we momenteel voor staan.
Sinds de oudheid beheren vele inheemse gemeenschappen natuurlijke hulpbronnen voor een duurzaam algemeen welzijn. In deze crisistijden zien we een wereldwijde heropleving van solidariteit tussen mensen en gemeenschappen. Ook zorginitiatieven binnen een sociale en solidaire economie schrijven hierin een positief verhaal. Toch moet er verder gewerkt worden aan een universele toegang tot essentiële diensten, zoals gezondheidszorg, voeding en sociale bescherming.
In verschillende landen is een sociale en solidaire economie uitgegroeid als alternatief voor het neoliberalisme. Behalve economische activiteiten vormen ook sociale en ecologische rechtvaardigheid de basis van zo’n systeem.
De huidige crises tonen aan dat we sterke lokale, sociale en solidaire economieën moeten uitbouwen en minder afhankelijk moeten worden van globale toeleveringsketens. Er moet worden samengewerkt om iedereen toegang te kunnen verlenen tot basisbehoeften zoals gezondheidszorg, voeding, huisvesting, onderwijs, en waardig werk.
Regionaal en nationaal moeten overheden samenwerken met het maatschappelijk middenveld om een duurzaam systeem uit te bouwen. Sommige landen staan hierin al verder dan andere, waarbij nationale beleidslijnen voor een sociale en solidaire economie werden uitgedacht. Wanneer mensen zich volledig democratisch kunnen organiseren, komt de opgebouwde rijkdom de hele gemeenschap ten goede, en niet een beperkt aantal aandeelhouders.
Op globaal niveau moet men zich bewust zijn van de negatieve impact van overproductie en vervuiling en moeten multilaterale organisaties steeds rekening houden met thema’s als milieu, mensenrechten, ontwapening, waardig werk en sociale bescherming.
Onze organisatie wil inzetten op de verdere ontwikkeling, versterking en uitbreiding van sociale en solidaire economieën. De Inter-Agency Task Force rond Sociale en Solidarie Economie van de Verenigde Naties neemt het voortouw in de organisatie van sociale en solidaire economieën en erkent het belang van het betrekken van landen. Wij steunen het opstellen van een VN-resolutie rond de sociale en solidaire economie zodat nog meer staten aangemoedigd worden om dit systeem op nationaal, regionaal en lokaal niveau te ondersteunen.
“Transformeer de economie om de planeet te redden”
Artikel door RIPESS, partner van WSM - maart 2020
