De jonge gezichten van de groene revolutie staan in mijn geheugen gegrift. Ze beseffen maar al te goed dat strijd niet triest hoeft te zijn. Ze riepen, schreeuwden en reclameerden, al steppend, al dansend, uit volle borst, op het ritme van “Plus chaud que le climat”. De spandoeken, in het Vlaams, Frans en Engels, maken duidelijk dat de oproep gericht is aan de hele wereldbevolking: ‘Nu niet handelen, is crimineel’.
De beweging, die begon met de oproep van de jonge Zweedse Greta Thunberg, heeft een vaste vorm gekregen. Sinds januari, na een eerste protestmars, daveren de straten van Brussel, de politieke hoofdstad van Europa, op wekelijkse basis.
Afgelopen vrijdag 15 maart, een symbolische datum, ging de mars van noord naar zuid. Van het ene metrostation naar het andere, alsof we een denkbeeldige oversteek maakten van de ene hemisfeer naar de andere. Allemaal om ons bewust te maken dat verandering vandaag begint. De jongeren herinneren ons aan de aanslag op de natuur, en ook op de toekomst van onze kinderen als we nu niet in actie schieten. Een stap voor de natuur, een stap voor de toekomst.
"Als je de wetenschap als objectief beschouwt, is er maar één mogelijke conclusie: de mensen die op straat komen hebben gelijk."
De mobilisatie was uniek. Het was de eerste keer dat de stem van de jeugd luider klonk dan die van de syndicale en sociale beweging in België. Het was de eerste mars met zo’n breed maatschappelijk draagvlak. Het was de eerste betoging waar arbeiders mee het werk neerlegden om de jongeren bij te staan en hun boodschap mee uit te dragen.
Op de eerste rij stond de jeugd. Daarachter volgden allen die hen ondersteunden. Ik kan het niet laten om te benadrukken dat deze jonge, Belgische protestbeweging een vrouwelijk gezicht heeft. De twee aanvoersters schreeuwden hun ziel uit het lijf om hun mening te uiten.
In deze bewogen maanden, is dit wat in België en in een groot deel van Europa leeft. Het zijn de burgers van de toekomst die ons op de rooster leggen. Ze tonen aan dat op straat komen en van je laten horen, nog steeds de beste manier is om de samenleving een geweten te schoppen. Net zoals hun grootouders het hen voordeden. Vandaag kaarten zij hun probleem van de eeuw aan: de opwarming van de aarde. Zonder planeet is er geen leven, geen werk, geen toekomst.
De protesten werden onderbouwd door een open brief waarin meer dan 3.200 Belgische wetenschappers en academici de Belgische beleidsmakers het volgende duidelijk maken: ‘Als je de wetenschap als objectief beschouwt, is er maar één mogelijke conclusie: de mensen die op straat komen, hebben gelijk’.
De brief sloeg ook alarm: als we niets ondernemen, zullen extreme natuurfenomenen en rampen toenemen. Daarmee ook de kosten gelinkt aan natuurrampen en de inherente sociale conflicten in verschillende landen.
"Wat zeker is, is dat de vlam in het protest is overgeslagen."
Als Peruaanse ben ik hoopvol. In Peru komen de jongeren op straat om, met volle overtuiging, meer rechten voor arbeiders te eisen. De groene beweging zal er ook op gang komen, eerder te vroeg dan te laat. Omdat de planeet waar we op leven en ademen dezelfde is en omdat we er een einde van aan het maken zijn.
Wat deed het protest in België ontvlammen? Ons is verteld dat de golf van protest in een kleine stad in Vlaanderen begon, met de opstart van het platform “Youth for Climate” en met een video waarin de Vlaamse jeugd opgeroepen werd te spijbelen en samen te komen aan het Vlaams Parlement op 10 januari. Ze zouden wekelijks betogen, tot aan de federale verkiezingen die in mei plaatsvinden. De eerste samenkomst bracht 3000 jongeren op de been. De week daarop 12.500. Voor de derde mars, sloot ook de Franstalige beweging zich aan en betoogden 42.000 jongeren. Een week later, op 31 januari, waren er minder manifestanten in Brussel maar vonden verspreid over het land betogingen plaats.
Conservatieven zien niet graag beweging in de straten. Nu we met meer zijn en ze ons zien, is het waarschijnlijk dat er stemmen zijn die leerlingen van het secundair onderwijs, het fundament van de hele mobilisatie, terug naar de klas proberen sturen. Wat zeker is, is dat de vlam in het protest is overgeslagen.
Op 15 maart vond de eerste internationale studentenstaking plaats tegen de opwarming van het klimaat, een beweging die zich gradueel verspreidt over heel Europa, van zij die die vinden dat hen hun toekomst ontnomen wordt.
De eerste aanzet is gegeven. Nu is het aan ons om dat initiatief kracht bij te zetten in ons persoonlijke leven. We kunnen niet schreeuwen over een groene economie met een plastic beker koffie in de hand. We kunnen niet in de ene hand een spandoek tegen vervuiling in de lucht houden, terwijl we de andere hand een mobiele telefoon met een lithiumbatterij vasthoudt.
Zoals meer dan één slogan op de betoging benadrukte, zijn er in deze strijd geen halve maatregelen: ‘Als we geen deel zijn van de oplossing, zijn we deel van het probleem’.
De Peruviaanse journaliste Zuliana Lainez (40) is opiniemaakster voor het digitale dagblad Crónica Viva en journalistiek medewerker bij Radio Santa Rosa in Lima. Ze doceert journalistiek aan de universiteit Jaime Bausate y Meza. Ze is algemeen secretaris van ANP Peru, de vakbond voor Journalisten in Peru, een organisatie waar Wereldsolidariteit mee samenwerkt. Ze was in België voor de Inspiratiedag van WSM en stapte mee in de klimaatbetoging van 15 maart.
