Bananen, koffie, chocolade. Veel van de lekkernijen die we in Belgische winkels vinden, komen van ver. In Latijns-Amerika en de Caraïben wordt een breed scala aan voedsel verbouwd, zowel voor de lokale markt als voor export. In Bolivia, Guatemala en Peru is de landbouwsector verantwoordelijk voor een kwart van de jobs. In de Dominicaanse Republiek is dat acht procent. Ter vergelijking, in België gaat het om slechts één procent van de jobs.
Hoewel deze landbouwproducten essentieel zijn voor ónze voeding, biedt het werk in deze sector geen garantie op een leefbaar loon. En de intensieve landbouwtechnieken putten bodems uit, veroorzaken watertekorten en vernietigen ecosystemen. Het is in deze context dat sociale bewegingen aan de slag gaan om het roer om te gooien.
Samen Sterker: Solidariteit en Coöperaties in de Landbouw
De organisaties waarmee we samenwerken, richten zich op verschillende doelgroepen: (in)formele werknemers die vaak hun plan moeten trekken in een overlevingseconomie, boeren en tuinders die van zelfvoorzienend ondernemend willen worden, en jongeren die hun eerste stappen zetten op de arbeidsmarkt. De sociale bewegingen promoten een model van sociale en solidaire (landbouw) economie. Boeren en veetelers worden georganiseerd in solidaire groepen en coöperaties en worden begeleid bij het opzetten van lokale waardeketens. Trainingen in moderne technieken, ecologische landbouw, goed waterbeheer, milieuzorg en de voordelen van sociaal ondernemerschap in het algemeen, versterken de capaciteiten van de leden van de bewegingen. Zo verbeteren ze de opbrengst, en het gezinsinkomen en zorgen ze voor meer gevarieerd voedsel.
In een landbouwsector vol uitdagingen vanwege factoren zoals de klimaatcrisis, concurrentie met industriële landbouw, beperkte toegang van vrouwen tot landbouwgrond, droogte, en tekorten aan zaaigoed, meststoffen, energie en materialen, gaan organisaties op zoek naar vernieuwende strategieën samen met de leden voor wie ze het verschil willen maken.
In oktober 2023 vond in de Dominicaanse Republiek een belangrijk evenement plaats: “Beroepsopleiding en onderwijs voor werk in Latijns-Amerika, het Caribisch gebied, Spanje, Portugal en Kaapverdië”. Het was een verjaardageditie, waarbij de president van de Dominicaanse Republiek, zes ministers van Arbeid uit de regio en de directeur-generaal van de Internationale Arbeidsorganisatie aanwezig waren.
Voor de Boliviaanse organisatie SENTEC, een centrum voor technische opleidingen en pleitbezorger van duurzame energie, was dit een uitgelezen kans om hun boodschap te verspreiden. Hun beroepsopleidingen over de bouw van toestellen op zonne-energie stellen mensen in staat om hun eigen bedrijfje op te starten. Bovendien dragen deze opleidingen bij aan de overgang naar duurzame en alternatieve energie in verschillende sectoren, waaronder de landbouw. Een alternatief model naar voren schuiven op dergelijke fora is een noodzakelijke stap richting duurzame verandering.
