De natuursteensector in zowel Vlaanderen als Nederland heeft samen met beide overheden, vakbonden en ngo’s afspraken gemaakt over een meer verantwoorde productie en inkoop van natuursteen. Het TruStone- initiatief moet de risico’s in de productieketen in kaart brengen en problemen als kinderarbeid, gedwongen arbeid, onveilige en ongezonde werkplekken en gebrek aan vakbondsvrijheid aanpakken. Wereldsolidariteit en bouwvakbond ACVBIE, die hebben meegewerkt aan het afsprakenkader, tekenden samen met Vlaams minister-president Geert Bourgeois het akkoord.
- ‘Kasseien Gentse Korenmarkt uit hart van illegaal mijngebied.’ - ‘Gentse Kasseien in slechte omstandigheden uitgehouwen, mogelijk door kinderarbeid.’ - De krantenkoppen logen er niet om in mei 2015, toen bekend raakte dat het Gentse stadsbestuur één van haar belangrijkste pleinen had heraangelegd met kasseien die afkomstig waren uit een steengroeve in het Indiase Rajasthan die het niet zo nauw nam met arbeidsomstandigheden. Dat er zelfs kinderen meewerkten aan de opgraving van de kasseien, kon niet uitgesloten worden. Een zaak die de Gentse ‘kinderkopkes’ wel héél wrang deden nasmaken.
In de nasleep van het nieuws sloegen enkele ngo’s en vakbonden, waaronder Wereldsolidariteit en ACV Bouw - Industrie & Energie, de handen in mekaar met enkele prominente bedrijven uit
de natuursteensector en de Vlaamse overheid, om samen tot afspraken te komen. Er werd aangesloten bij een vergelijkbaar Nederlands initiatief en 4 jaar later is het dan uiteindelijk zover: de ondertekening van TruStone een feit. Een bindend afsprakenkader door belanghebbenden in de sector zorgt voor engagementen van bedrijven om te streven naar eerlijke natuursteen. Daarnaast nemen zowel de Vlaamse als Nederlandse overheid zich zo voor om te gaan naar een volledig duurzaam aankoopbeleid bij openbare aanbestedingen.
Vlaams minister-president Geert Bourgeois is dan ook tevreden met het akkoord: “Met de Vlaamse overheid promoten we het zogenaamde Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. De natuursector in onze beide landen bestaat uit enkele honderden gespecialiseerde bedrijven waardoor dit initiatief een niet te onderschatten impact zal hebben op duurzame productie en handel.”
“Dankzij dit akkoord gaan deelnemende bedrijven engagementen aan naar menswaardige arbeidsomstandigheden in hun productieketen."
Ook Bart Verstraeten, politiek secretaris van Wereldsolidariteit, onderstreept het belang van TruStone: “Dankzij dit akkoord gaan deelnemende bedrijven engagementen aan naar menswaardige arbeidsomstandigheden in hun productieketen. Bedrijven worden hierdoor ook beter begeleid en kunnen samen de problemen aanpakken.” Dat alles rond eerlijke natuursteen hiermee volbracht is, wil Verstraeten echter niet gezegd hebben. “We hebben een eerste stap gezet, maar we willen uiteraard meer. TruStone moet als opstapje dienen naar een échte wet die bedrijven verplicht mensenrechten te respecteren. In de natuursteensector uiteraard, maar op termijn in alle sectoren.”
Voor Patrick Vandenberghe van ACVBIE ligt de echte toetssteen in de verbetering van de arbeidsomstandigheden in de herkomstlanden zelf: "Ik hoop ook dat dit Nederlands-Vlaamse initiatief een stap kan zijn naar een initiatief voor de hele Europese Unie," aldus Patrick Vandenberghe.
